Nederland sluit principeakkoord met Oeganda over terugkeercentrum uitgeprocedeerden
Demissionair minister Van Weel van Asiel en Migratie (VVD) heeft een principeakkoord gesloten met zijn Oegandese ambtsgenoot voor het opzetten van een terugkeercentrum voor uitgeprocedeerde asielzoekers in Oeganda. De plannen moeten nog verder worden uitgewerkt. Het gaat om een kleinschalige proef met een beperkt aantal asielzoekers.
Als mensen zich hier in Nederland melden als asielzoeker maar niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning, is het vaak lastig om hen terug te sturen naar hun land van herkomst. Omdat zij daar zelf niet aan meewerken, of omdat het land waar ze vandaan komen hen niet wil terugnemen. De terugkeerhub moet een extra mogelijkheid vormen om toch het vertrek te realiseren van mensen die hier niet mogen blijven.
De terugkeerhub die Nederland in Oeganda wil beginnen, is bedoeld voor afgewezen asielzoekers die uit landen komen in de regio van Oeganda. Het idee is om een beperkt aantal van hen onder te brengen in een opvang in Oeganda en hen vanuit daar verder te helpen bij terugkeer naar het land waar ze vandaan komen. Als het een succes is, volgen mogelijk vergelijkbare afspraken met meer landen.
Haken en ogen
Het idee is niet nieuw. In de Europese Unie gaan steeds meer stemmen op om dergelijke terugkeerhubs te beginnen voor afgewezen asielzoekers. Nederland is nu het eerste land dat hierover concrete afspraken probeert te maken.
Juridisch zitten er wel de nodige haken en ogen aan. Een belangrijke voorwaarde voor het kabinet is dat mensenrechten van mensen die met deze constructie naar Oeganda worden gestuurd, goed worden beschermd. Als dat niet goed is geregeld of als bijvoorbeeld de huisvesting niet in orde is, is de kans groot dat de Nederlandse rechter snel een streep zet door de Oeganda-route.
Wat wél kan
Van Weel benadrukt te willen kijken wat er wél kan. "Daarom zetten we samen met Oeganda deze stap om grip te krijgen op migratie. Vanzelfsprekend staat de bescherming van mensenrechten daarbij voorop."
"De rest van Europa kijkt met interesse mee hoe dit verder loopt", zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. "Tal van EU-landen zijn op zoek naar innovatieve oplossingen om meer grip op migratie te krijgen. Terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers is een probleem waar niet alleen Nederland mee worstelt. En in andere Europese hoofdsteden wordt dan ook met belangstelling gekeken of de terugkeerhubs een succes kunnen zijn."
De minister had haast om voor de verkiezingen resultaat te kunnen laten zien. Het duurt waarschijnlijk echter nog een hele tijd voordat het terugkeercentrum daadwerkelijk van de grond komt. Bovendien is de vraag welke coalitie er na de komende Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober wordt gevormd, en of de nieuwe asielminister even enthousiast is over dit plan.
