Nieuwe duurzaamheidsregels voor grote bedrijven raken ook mkb

Nu al brengen veel bedrijven een duurzaamheidsverslag uit. Daarin geven ze onder meer aan wat hun impact is op het milieu en hoe ze omgaan met werknemers.

Maar vanaf volgend jaar worden de eisen, vanwege de invoering van de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), veel uitgebreider en dat kan grote consequenties hebben voor bedrijven, zeggen deskundigen.

Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)

De CSRD vloeit voort uit de Europese Green Deal en het bijbehorende actieplan 'Financing Sustainable Growth'.

Deze plannen moeten de EU omvormen tot een moderne, concurrerende economie en die zorgt voor stabiliteit, banen, groei en investeringen. Het doel van de EU is om in 2050, als eerste economische blok ter wereld, netto geen broeikasgassen meer uit te stoten.

Hele keten

Ze moeten niet alleen aangeven hoeveel CO2 ze zelf uitstoten, wat de uitstoot is door het transport van hun producten en wat het effect is op de biodiversiteit. Maar ook hoe dat is voor de hele keten, dus inclusief toeleveranciers.

Accountants moeten dan, net zoals nu al bij het jaarverslag waarin staat hoe hoog de winst was, hun goedkeuring geven aan het duurzaamheidsverslag.

Ook voor mkb'ers

In eerste instantie gelden de regels alleen voor grote beursbedrijven, daarna ook voor andere, kleinere bedrijven.

Maar omdat grote jongens ook moeten aangeven hoe de hele keten presteert, gelden de regels volgend jaar indirect ook al voor veel kleinere bedrijven. Hun afnemers zullen om informatie vragen, die ze zelf nodig hebben voor hun duurzaamheidsverslag.

Onbekend

Toch is het grootste deel van de ondernemers nog helemaal niet op de hoogte van de nieuwe regels, aldus ABN Amro. Twee derde zegt er zelfs nog nooit van te hebben gehoord, blijkt uit een enquête.

'Opmerkelijk' vinden deskundigen van de bank, juist vanwege de impact die er ook voor hen zal zijn.

103.000 mkb-bedrijven

In eerste instantie zullen circa 3000 grote bedrijven moeten rapporteren over hun invloed op mens en milieu, schat ABN Amro.

Maar in Nederland denken 103.000 mkb'ers zelf ook met de strengere regels te maken krijgen, blijkt volgens de bank uit een enquête. En omdat de komende drie jaar steeds meer bedrijven direct onder de richtlijn vallen, valt het aantal mkb'ers dat er indirect mee te maken krijgt mogelijk nog hoger uit, denkt ABN Amro.

Concurrentiepositie

Ze kunnen tegen problemen aanlopen. Want als kleinere bedrijven informatie die hun afnemers vragen niet, of niet voldoende kunnen leveren, dan zal dat uiteindelijk hun concurrentiepositie schaden, denkt Paul Bisschop, sectoreconoom Bouw en Vastgoed bij ABN Amro en hoofdauteur van een rapport over de nieuwe duurzaamheidsregels.

"Bedrijven worden dan uit de markt geconcurreerd als ze duurzaamheidsrapporten niet kunnen leveren." Anderzijds hebben bedrijven die de gevraagde informatie wél kunnen aanleveren hebben dan een concurrentievoordeel, aldus Bisschop.

Edwin van Scherrenburg, woordvoerder van mkb-Nederland, bevestigt dat. Hij noemt het 'onmiskenbaar een voordeel' als je als mkb-bedrijf nu al goed in beeld kunt brengen wat je eigen impact is op het gebied van duurzaamheid. Maar als je dat niet kunt, dan is het lastig, zegt hij.

Volgens Van Scherrenburg moet de implementatie geleidelijk vorm krijgen. Het is nog te vroeg om te zeggen dat bedrijven klanten hebben verloren omdat ze bepaalde informatie niet kunnen aanleveren aan afnemers, zegt hij.

'Nu al aan de slag'

Er is zeker een prikkel voor kleinere bedrijven om nu al aan de slag te gaan met CSRD, zegt ook Joost Beaumont, hoofd Bank Research bij ABN Amro.

De druk op beursgenoteerde bedrijven, en met de invoering van CSRD indirect ook voor hun toeleveranciers, neemt steeds meer toe, zegt hij. "Hoe ga je naar net zero (waarbij de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 wordt teruggebracht naar vrijwel nul, red). Het is nu niet meer de tijd om er over te praten."

Winkels

Ook in de detailhandel zullen de strengere duurzaamheidsregels te voelen zijn, denkt Dirk Mulder, retailspecialist bij ING.

Vooral voor kleinere spelers zullen de administratieve lasten die ermee samenhangen lastig op te brengen zijn, verwacht hij. "Of bepaalde afnemers willen geen zaken meer met je doen omdat je bepaalde informatie niet aanlevert."

Nóg verdergaande regels

Er komt overigens een nóg verdergaande Europese richtlijn aan: de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), die bedrijven verantwoordelijk maakt voor de omstandigheden in de keten, zowel sociaal als wat betreft milieu.

Bedrijven moeten dan actie ondernemen om ervoor te zorgen dat (potentiële) negatieve effecten van toeleveranciers worden voorkomen of beperkt. 

Veel ligt nog niet vast, maar dat betekent niet dat bedrijven kunnen afwachten, zegt Noor Sanders, partner bij accountantskantoor PwC en expert op het gebied van duurzaamheid.

'Neem dit heel serieus'

Door berichten over een 'golf aan klimaatclaims' vragen klanten zich nu al af wat ze er mee aan moeten, zegt zij. "Neem dit wel heel serieus, want het waait niet meer over".

"Door verschillende klimaatzaken ontstaat nieuwe jurisprudentie, waardoor ook een verdere invulling zal worden gegeven aan zorgplichten", aldus PwC. "In de zaak van Milieudefensie tegen Shell, bijvoorbeeld, heeft de Nederlandse rechter geoordeeld dat er op Shell een 'ongeschreven zorgvuldigheidsnorm' rust".