Marianne zwijgt nooit meer over seksueel misbruik: 'Ik was zo bang voor m'n vader'

"Ik denk niet dat ik ooit een vrolijk, onbevangen kind ben geweest. Als meisje was ik huilerig, angstig en teruggetrokken. Waarschijnlijk ben ik al in angst geboren. Ik weet dat mijn vader mijn moeder in haar buik heeft getrapt toen zij zwanger was van mij. Wanneer het misbruik precies begonnen is, is moeilijk te zeggen. Aan de hand van mijn herinneringen denk ik dat ik een jaar of vier was. Het gebeurde vrijwel altijd in mijn kamer, in mijn bed. De plek waar ik veilig had moeten zijn."

"De sfeer in huis was altijd slecht en gespannen. Mijn moeder is van oorsprong Duits en verhuisde voor mijn vader naar Nederland. Hier had ze weinig: geen werk, geen familie, geen sociaal netwerk. Ze was volledig afhankelijk van mijn vader, in alle opzichten. Hij was erg dominant en rigide. Zijn wil was wet. Nooit liet hij zijn gevoel zien, nooit zei hij 'sorry' voor iets. Hij was erg zwart-wit: iets was goed of fout. En hij had bizarre regels. Een stoel moest aan tafel worden geschoven precies op de afdrukken die al op het kleed stonden. Deed ik dat fout, dan bulderde hij en kreeg ik straf. Dan moest ik naar mijn kamer of kreeg ik een klap. Als enig kind had ik geen steun aan broers of zussen.

Ook mijn moeder liep op eieren voor mijn vader. Hij wilde per se om klokslag zes uur eten. Soms lukte dat haar niet, dan zag ik haar enorm stressen in de keuken en mocht ik geen woord zeggen. Ze was echt bang voor hem. En ik nog meer. Als hij mij op een bepaalde manier aankeek, kromp ik al in elkaar van angst."

Zijn voetstappen op de trap

"Het seksueel  misbruik ging bijna altijd op dezelfde manier. Ik lag al in bed, mijn vader was beneden en zei dan tegen mijn moeder: 'Ik ga nog even mijn lieve dochter welterusten zeggen'. Mijn moeder wist dat ze beneden moest blijven. Dan hoorde ik zijn voetstappen op de trap en kwam hij mijn kamer binnen. Hij kwam op de rand van mijn bed zitten, deed zijn gulp open en haalde zijn geslachtsdeel tevoorschijn. Ik moest ‘m met mijn handen of mond aanraken, ook deed mijn vader mijn pyjamabroek uit om aan mijn vagina te zitten."

"Weigeren was geen optie. 'Nu doen!', brulde hij dan. Ik was murw en zo bang voor hem. Ik durfde me niet te verzetten. Mijn vader zei ook altijd dat ik er met niemand over mocht praten. 'Kop dicht, want ik ben de broodwinner. Het huis, het eten, alles is van mij. Anders rot je maar op.' Als kind geloofde ik echt dat hij het meende en dat ik dan op straat zou belanden. Dus ik hield mijn mond en droeg de pijn en angst in stilte.

Natuurlijk had dat z’n weerslag op mij. Ik was erg verlegen, op mijn hoede en huilerig. Op school werd ik een beetje gepest. En pakte een ander kind mij onverwachts beet, dan schrok ik enorm en barstte ik in huilen uit. Ook was ik vaak ziek. Een dokter vroeg een keer aan mij wat er toch was. Toen mompelde ik maar iets over nachtmerries. Niemand vroeg door en ik nam niemand in vertrouwen."

Aan mijn lot overgelaten

"De band met mijn moeder was ingewikkeld. Van nature is ze lief en zachtaardig. Zij was de enige van wie ik soms een knuffel kreeg en die interesse in me toonde. Maar tegelijkertijd kon ik haar niet vertrouwen, omdat ze mij nooit in bescherming nam. Ik vermoed dat ze wel degelijk heeft geweten dat ik werd misbruikt. Hoe kan ze het níet hebben gemerkt? Het besef dat mijn moeder mij aan mijn lot heeft overgelaten blijft voor mij lastig te begrijpen."

"Het misbruik ging door tot mijn tiende. Op een avond nam mijn vader mij mee op een 'vader-dochter-uitje'. Hij bracht me naar een huis waar meerdere mannen waren, die mij urenlang hebben misbruikt. Dit was zo heftig, dat ik het bewustzijn verloor. Toen ik weer bijkwam, was mijn vader woest op mij. Maar blijkbaar was hij er wel van geschrokken, want daarna raakte hij me niet meer aan. In plaats daarvan ging hij mij negeren. Misschien stom, maar ook dat deed pijn. Want negatieve aandacht, is ook aandacht."

'Ik snapte niets van de wereld'

"Ik dacht dat ik het misbruik kon wegstoppen. Gewoon doorgaan en er niet meer aan denken. Maar zo werkt het niet met trauma’s. Rond mijn vijftiende kreeg ik last van hevige paniekaanvallen. Ik durfde niet eens meer alleen naar de wc. Toch lukte het me om mijn eindexamen te halen. Ik ging studeren maar mocht pas op mijn eenentwintigste het huis uit van mijn vader. Na mijn eenentwintigste verjaardag vond ik heel snel een kamer. Ik was blij dat ik thuis weg was en kreeg door mijn studie en huisgenoten wat meer sociale contacten.

Maar ik merkte dat ik niets van de wereld snapte. Ik had mijn hele leven in die bubbel van het strenge regime van mijn vader geleefd. Dus als huisgenoten met hun bord op schoot op de grond aten of in de kroeg veel te veel dronken, begreep ik daar niets van. Dat mocht toch helemaal niet? Mijn studentenkamer was zeker in het begin altijd tiptop opgeruimd. Omdat ik in een soort identiteitscrisis zat en niet wist wie ik was, ging ik in therapie. Het duurde lang voordat ik over het misbruik kon praten. Ik draaide er omheen, zei tegen mijn therapeut dat ik een heel strenge vader had. Stapje voor stapje durfde ik erover te vertellen."

"Ik was eind twintig toen ik met mijn vader afsprak in een hotel en hem confronteerde. Ik zei: 'Ik weet wat je vroeger met mij hebt gedaan.' Hij ontkende alles, riep dat hij mij zou onterven en dreigde me aan te klagen voor smaad. Daarna liep hij boos weg en heb ik hem nooit meer gesproken. De volgende dag kwam mijn moeder boos verhaal halen. Ze geloofde niets van mijn woorden.

Hoe haalde ik het in mijn hoofd om mijn vader vals te beschuldigen en zijn reputatie te besmeuren? Nooit heeft ze naar mijn verhaal willen luisteren, alles werd in de doofpot gestopt. Dat deed pijn, want ik had haar steun graag gehad. Tegelijk wist ik dat ik niets anders had kunnen verwachten. Zij was doodsbang voor mijn vader en nog steeds afhankelijk van hem. Daarom koos ze zijn kant. Ook de rest van onze familie geloofde mij niet."

Niet naar zijn uitvaart

"Drie jaar geleden is mijn vader overleden. Ik koos ervoor om niet naar de uitvaart te gaan. Dan had ik mijn moeder lovende woorden over hem horen spreken, en aan die poppenkast wilde ik niet meedoen. Na zijn dood hebben mijn moeder en ik geprobeerd onze band te herstellen. Een paar keer zijn we samen gaan wandelen. Toen zei ze opeens: 'Geloof je nou nog steeds in die onzin over je vader?' Dat deed me zo veel pijn, dat ik het contact met haar heb verbroken."

"De weg naar herstel was lang en zwaar. Ik bleef last hebben van paniekaanvallen. Op mijn werk rende ik soms middenin een vergadering weg. Ook was ik niet sociaal en hield ik mensen op afstand. Mijn gedrag riep vragen op, en ik kon me er niet meer uitkletsen. Ik besloot open kaart te spelen en stuurde een mail naar mijn collega’s en vrienden waarin ik uitlegde dat ik seksueel misbruikt was."

Doe je mond open over misbruik

"Altijd was ik bang dat mensen zich van mij af zouden keren als ik over het misbruik vertelde, dat was immers gebeurd met mijn familie, maar nu kreeg ik veel lieve en mooie reacties. Die reacties gaven mij een boost en maakte mij nog opener over mijn verleden. Acht jaar geleden richtte ik de stichting Project Speak Now op. Hiermee help ik lotgenoten om het taboe en de schaamte rondom seksueel misbruik te doorbreken. Veel slachtoffers kiezen voor zwijgen, ik wil dat veranderen. Praat erover, want je verhaal mag er zijn. Onlangs verscheen mijn boek Ondersteboven, dat deels over mijn ervaringen gaat. Ook hiermee hoop ik anderen te stimuleren om hun mond open te doen."

"Sinds het moment dat ik de controle nam en ging praten over het misbruik, voel ik me veel beter. Ik hou mijn mond niet meer, dat heb ik veel te lang gedaan. Er zit veel heling in openheid, en mijn openheid helpt anderen om ook kleine stapjes te zetten.

Nooit meer wil ik zwijgen over wat mij overkomen is. Erover praten is juist mijn missie geworden. Net als het steunen van andere slachtoffers. Ik hou ervan om een verbinding aan te gaan met mensen. Net als ik geniet van wandelen met mijn hond of iets drinken in de zon met mijn vriend. Maar vooral: om de vrijheid te hebben om te kiezen wat ík wil. Iets wat ik vroeger nooit had."

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.

Nooit meer? 

Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl