Prijzen graan en zuivel dalen en dat gaan we merken in de supermarkt

Elke keer dat je bij de kassa van de supermarkt, bakker of groenteboer bent, ben je weer meer kwijt. De prijzen voor voedingsmiddelen waren maar liefst 15 procent hoger dan een jaar eerder.

En de prijsstijging voor voeding was de afgelopen maanden steeds hoger dan de maand ervoor.

Uit gegevens van databedrijf Superscanner, dat de prijzen van supermarkten bijhoudt, blijkt dat de prijs van een basisproduct als brood nu ruim 22 procent hoger is dan eind 2021.

In deze grafiek zie je de prijsstijging van alle huismerk broodproducten van Albert Heijn, Jumbo, Plus en Dirk vanaf januari 2022:

Graan en zuivel goedkoper

Toch is het niet alleen maar kommer en kwel, want de prijzen van een aantal belangrijke grondstoffen voor voedingsproducten, zoals graan en verschillende zuivelproducten, gaan al een tijdje omlaag.

"En als de grondstofkosten lager blijven, dan zullen we dat zeker gaan zien in de prijzen in de supermarkt", zegt Nadia Menkveld, landbouw- en voedingsmiddeleneconoom bij ABN Amro.

In deze grafiek zie je de prijsstijging van alle yoghurtproducten van Albert Heijn, Jumbo, Plus en Dirk vanaf februari 2022:

Omslag

Voor sommige producten ben je nu al wat goedkoper uit. Zo was boter in maart 1,4 procent goedkoper dan een maand eerder, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat zijn misschien maar kleine prijsdalingen, maar ook voor andere graan- en zuivelproducten, was je iets minder kwijt, net als voor margarine en varkensvlees.

"Voor mij is dit het signaal dat er een omslag aankomt", zegt Thijs Geijer, sectoreconoom Food bij ING. Hij denkt dat vooral de prijzen van brood en daaraan gerelateerde producten, en melk en zuivelproducten omlaag zullen gaan.

Graan

Op de internationale termijnmarkt wordt graan verhandeld onder de prijs van vóór de oorlog en dat zou zich nu deels moeten vertalen in de prijzen voor levering aan bakkerijen, beaamt Jan Willem Baas, voorzitter van Het Comité van Graanhandelaren.

Maar dat wil niet zeggen dat er daardoor ruimte ontstaat om de prijzen voor consumenten te verlagen, nuanceert Marie-Hélène Zengerink, directeur van de Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemersvereniging (NBOV). Van de totale kosten van ambachtelijke bakkerijen bestaat weliswaar ongeveer 30 tot 40 procent uit grondstofkosten, maar de lonen stijgen ook, zegt zij.

De kosten van veel producten bestaan uit meerdere factoren, beaamt Menkveld. "Zo zitten er in pasta niet alleen granen, maar ook energie, arbeid, verpakking en transport en sommige van die prijzen dalen, maar andere gaan omhoog."

Vlees en eieren

De lagere graanprijs zorgt ervoor dat ook de prijs van vlees en eieren kan dalen, denkt Geijer. Dat komt doordat ook veevoer goedkoper is geworden: bijna 9 procent sinds vorig jaar juni. Graan is een belangrijk bestanddeel van veevoer.

"Die daling van de veevoerkosten zegt wel iets, helemaal als die prijzen al een aantal maanden dalen en als die daling steeds sterker is, zoals nu het geval is", zegt Menkveld.

Groente en zonnebloemolie

Naast producten waar graan of zuivel in is verwerkt zullen ook de prijzen van bepaalde groenten, zoals paprika's, tomaten en komkommers, gaan dalen, zegt Geijer.

Maar dat heeft volgens hem andere redenen. "Die groenten zijn in de winter altijd wat duurder doordat er minder wordt geteeld. Deze winter zorgden de kou in Spanje en hoge gasprijs in Nederland ervoor dat de prijs extra steeg. Nu we richting de zomer gaan, komt er weer meer uit Spanje en Nederlandse kassen."

Geijer verwacht verder dat de prijzen van plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, omlaag zullen gaan. Dat komt doordat eerder de prijs juist flink was gestegen. Daardoor stapten sommige afnemers over naar bijvoorbeeld olijfolie, en een lagere vraag betekent een lagere prijs, aldus Geijer. 

Komende weken en maanden

Het kan even duren voordat je de gedaalde grondstoffenprijzen duidelijk terugziet in de winkel, aldus Geijer. Volgens hem zit er vaak een periode van drie tot vier maanden tussen het moment dat grondstoffen goedkoper worden en je dat in de winkel ziet, maar dat verschilt per product, zegt Geijer.

Zo kan het graan dat is verwerkt in een koekje dat je koopt in de supermarkt al een aantal maanden geleden zijn geoogst, aldus Rini Emonds. Hij is business consultant bij marktonderzoeker Circana.

Maar de melk die in een pak verse melk zit is niet van maanden terug, dus daar zou je sneller een prijsverlaging verwachten, zegt hij.

'Prijzen blijven relatief hoog' 

Niet alle eerdere prijsverhogingen, van onder meer grondstoffen, zijn volledig doorberekend. Dus als grondstoffen goedkoper worden, dan zal dat ook niet helemaal worden doorgegeven, aldus Emonds.

Retailexpert Paul Moers denkt zelfs dat fabrikanten voordeel zullen proberen te behalen door niet meteen hun afzetprijzen te verlagen. "Prijzen gaan altijd met een raket omhoog en met een parachute omlaag."

Hoe dan ook, de prijzen zullen in ieder geval niet dalen naar het niveau van vóór de Russische inval in Oekraïne, waarschuwt Moers. "Maar na eindeloze verhogingen is een verlaging wel zo prettig."

In deze video zie je hoe het komt dat de prijzen zo hard stijgen en hoe lang dat nog duurt: