Oorlog in dichtbevolkt gebied: verschrikking voor burgers, nachtmerrie voor militairen
Onschuldige burgerslachtoffers. Hinderlagen. Vechten om elke meter en misschien wel de inzet van gruwelijke, zelfs verboden wapens. Als het tot een grondoorlog komt in Gaza, kan het haast niet anders dan uitdraaien op een regelrechte verschrikking, schetsen experts.
De Gazastrook: een zanderig maar verstedelijkt gebied van 365 vierkante kilometer. Veelal in hoge gebouwen, wonen er ruim twee miljoen mensen. Het is daarmee een van de meest dichtbevolkte gebieden ter wereld.
Juist op die overvolle plek dreigt een nu grondoorlog. In de grootste mobilisatie van het land ooit, heeft de krijgsmacht van Israël 300.000 reservisten opgeroepen. Zwaar geschut staat paraat om de Gazastrook binnen te trekken.
In onderstaande video zie je hoe de verhoudingen liggen tussen Hamas en Israël:
Oproep voor de bühne
Mart de Kruif, oud-commandant der landstrijdkrachten, zei eerder deze week tegen RTL Nieuws dat de vraag voor hem niet is of het offensief er komt, maar wanneer.
Het Israëlische leger sommeerde bewoners van het noordelijke deel van de Gazastrook gisterenavond laat om binnen 24 uur naar het zuiden te vertrekken. Maar waarheen?
"Die oproep lijkt heel netjes, maar het is heel simpel: de burgers in de Gazastrook kunnen nergens naartoe. Dat weet Israël ook." Dat zegt Peter Malcontent, specialist van het Israëlisch-Palestijns conflict aan de Universiteit Utrecht.
Het doel van de oproep is volgens Malcontent vooral om straks te kunnen zeggen: "We hebben de burgers gewaarschuwd. We konden er niets aan doen dat ze er nog waren."
De kans op onschuldige slachtoffers is volgens Malcontent groot. "We hebben het eerder gezien, Hamas verbergt zich achter of tussen de bevolking. Zonder een bordje waarop staat: ik ben een strijder. Je neemt als soldaat dus gemakkelijk burgers onder vuur."
Overal hinderlagen
Martijn Kitzen, hoogleraar irreguliere oorlogvoering aan de Nederlandse Defensie Academie, noemt oorlog in de Gazastrook een 'militaire nachtmerrie': "Vechten in steden is echt ontzettend moeilijk. "
Voor elke meter zal gestreden moeten worden. In elk huis, in elke kamer kan de vijand verscholen zijn. Overal kun je in een hinderlaag terechtkomen.
En dan zijn er nog de vele ondergrondse tunnels, die het 'metronetwerk van Gaza worden genoemd'. "We weten niet hoe groot dat is. Maar het wordt een strijd met veel verliezen, voor beide partijen."
"Een verschrikking voor burgers ook in de eerste plaats", benadrukt Malcontent nog een keer. "Die dragen geen helmen en kogelvrije vesten."
Naast de kans om aangezien te worden voor Hamasstrijder, zijn er nog andere denkbare risico's. Zo kan het volgens Malcontent in zo'n moeilijk te veroveren gebied 'aantrekkelijk' zijn om verboden wapens te gebruiken, om zo een snelle doorbraak te forceren en zoveel mogelijk eigen mensen te sparen.
Geen schijn van kans
Human Rights Watch en Amnesty International stelden al dat het Israëlische leger in Libanon en Gaza op afgelopen dinsdag en woensdag witte fosfor heeft gebruikt, een chemisch wapen dat diepe brandwonden veroorzaakt.
In een dichtbevolkt gebied als Gaza is dat verboden, het schendt het internationale oorlogsrecht. "Alles vliegt ermee in brand", beschrijft Malcontent. "Met alle hoogbouw in Gaza… als gebouwen met fosforbommen worden bestookt en jij zit op een verdieping bovenin, heb je geen enkele kans om weg te komen."
Of Israël bij een grondaanval slaagt in de opzet Hamas volledig weg te vagen, is volgens hoogleraar irreguliere oorlogvoering Kitzen maar zeer de vraag. "Het zijn dertigduizend strijders. En vergeet niet: Hamas heeft zich super goed voorbereid."
Onderzoeksjournalisten van CNN bekeken verschillende propagandavideo's die Hamas naar buiten bracht, om te laten zien hoe 'super goed voorbereid' er precies uitziet.
Geoefend vlakbij de grens
De journalisten zagen onder meer strijders tijdens een oefening landen met paragliders, precies vorig weekend tijdens de grootscheepse aanval in het echt gebeurde.
Ook zijn er beelden van oefeningen in gebouwen. Op zes verschillende plekken in Gaza werd getraind voor de aanval, schrijft CNN. Sommige van die oefenterreinen liggen vlak bij de zwaarbewaakte grens met Israël.
Toch gingen de alarmbellen niet rinkelen in Israël, zo lijkt het. Malcontent: "De focus lag op de Westelijke Jordaanoever. In de dagen voor de aanval van Hamas zijn er zelfs nog Israëlische soldaten weggetrokken bij de grens van Gaza, om naar de Westoever te gaan."
Ontzettende onderschatting
Dat was nooit gebeurd als er een vermoeden was geweest van de aanval die aanstaande was, zegt de deskundige stellig.
Dat Israël zo verrast kon worden noemt hij 'heel opmerkelijk'. "Bijna ongelooflijk. Een ontzettende onderschatting van de capaciteiten van Hamas. Alsof ze vanuit een gevoel van superioriteit dachten: die bakken toch niks meer klaar."