Beurskoersen al 20 procent gedaald, hoe erg is dat?

Wat is een berenmarkt?

Wanneer de koersen met minstens 20 procent zijn gedaald ten opzichte van het hoogste punt, dan noemen beleggers dat een 'bear market', of berenmarkt. 

De AEX-index staat nu rond de 643 punten en dat is zo'n 22 procent lager dan rond de de top van 827,57 punten van 17 november.

In de VS daalden de koersen nog wat meer. De brede S&P 500-index verloor sinds begin januari al 23 procent en technologie-index Nasdaq zelfs al zo'n 33 procent.

Zijn alle koersen 20 procent lager?

Nee, bij de vraag of er sprake is van een berenmarkt wordt gekeken naar de index van de beurs, dat is een soort gemiddelde van de belangrijkste aandelen. De koers van afzonderlijke aandelen kan dus meer of minder zijn gekelderd.

Hoe komt het dat de koersen zo hard zijn gedaald?

Beleggers zijn somberder geworden over de economie en daarmee over winsten van bedrijven. Dat heeft weer verschillende oorzaken.

Zo herstelde na corona de economie sneller dan verwacht en dat leidde, mede doordat er in China sprake was van lockdowns, tot verstoringen in de aanvoerketens. Daardoor kunnen bijvoorbeeld automakers minder auto's maken, omdat er niet genoeg grondstoffen of onderdelen zijn.

Verder hebben consumenten door de hogere brandstofprijzen (mede door de Russische inval in Oekraïne) minder te besteden en ook bedrijfswinsten worden daardoor geraakt.

Ook stijgt de rente. Centrale banken zoals de Fed in de VS en de ECB in de eurozone, proberen namelijk de hoge inflatie te dempen. Maar zo wordt lenen duurder voor bedrijven en consumenten, waardoor ze minder kunnen uitgeven.

Hoe erg is een berenmarkt?

Als je aandelen hebt, dan heb je de afgelopen tijd waarschijnlijk geld verloren. Maar zolang je niet verkoopt, is dat slechts een papieren verlies. De koersen kunnen later weer stijgen en zo worden de verliezen van de laatste tijd mogelijk weer deels of helemaal ongedaan gemaakt.

Hoe lang duurt een berenmarkt?

Helaas gaat er op het dieptepunt geen belletje, zoals de bekende beurswijsheid luidt. Gemiddeld daalde de S&P 500-index in een berenmarkt met 24 procent, aldus Goldman Sachs.

Vuistregel is dat een bear market ten einde is wanneer de koersen weer met 20 procent zijn gestegen ten opzichte van het dieptepunt. Dat hoeft natuurlijk niet te betekenen dat het koersverlies dan ook helemaal is ingelopen.

Komt er een recessie?

Een berenmarkt is vaak de voorbode van een recessie, maar niet altijd. Van de twaalf gevallen die er sinds 1948 in de VS waren, werden er negen gevolgd door een recessie, schrijft Reuters. Er waren ook drie recessies, waar juist geen berenmarkt aan vooraf ging.

De Fed denkt in ieder geval dat de VS, ondanks de hogere rente, niet in een recessie komt.

Drie weken geleden voorspelden economen van ABN Amro voor Nederland nog geen recessie. Maar als Rusland de gastoevoer naar Europa stopzet, dan wordt dat anders, aldus ABN Amro. 

Economen van Rabobank gaan uit van een 'milde' recessie in het laatste kwartaal van 2022 en het eerste kwartaal van volgend jaar.

Wat moet je nu doen als belegger?

Zonder een beleggingsadvies te willen geven, denkt RTL Z-beurscommentator Durk Veenstra dat er waarschijnlijk al veel in de koersen is verwerkt. Na een daling van 20 procent of meer duurt het vaak niet lang voordat de beurs weer gaat herstellen, aldus Veenstra.

Er is geen huizencrisis, de arbeidsmarkt is krap, dus de economie gaat op zich goed, zegt hij. "Als problemen met de hoge energieprijzen en de aanvoer van grondstoffen en onderdelen opgelost kunnen worden, dan is het waarschijnlijk weer business as usual", denkt hij.

Maar ja, resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst en niemand heeft een kristallen bol.