Huisarts Stefan en dochter Elin willen Nederland gezonder maken: 'Het kan zo niet langer'

Laatst nog schrok 'huisarts Stefan', zoals hij zichzelf op social media kortweg noemt, zich weer rot toen er een peuter werd binnengereden in zijn spreekkamer. "Hij had een tuitbeker in zijn handen met cóla. Terwijl dit jongetje al overgewicht had."

En helaas is dit jonge kind lang niet de enige. 1 op de 8 Nederlandse kinderen heeft inmiddels overgewicht of obesitas. Stefan en zijn collega’s maken zich grote zorgen over de groeiende gezondheidsschade als gevolg hiervan. Reden waarom ze begin oktober een brandbrief naar het kabinet stuurden om maatregelen te nemen die de eetomgeving van kinderen gezonder maakt en ongezond voedsel en ongezonde voedselreclames van hen weghoudt.

"Het kan zo niet langer" verzucht de bekende huisarts. "De cijfers liegen er niet om: de helft van de Nederlanders is te zwaar. We stevenen af op Amerikaanse taferelen, waar driekwart van de bevolking overgewicht heeft. Ook bij kinderen zien we een toename. Op de basisschool lopen al kinderen rond met prediabetes. Het maakt de meeste mensen weinig uit dat ze een paar jaar minder oud worden, maar tientallen jaren in beperking leven vinden ze wel erg. En dat is wat veel mensen nu te wachten staat. Weinig energie, pijn – om nog maar te zwijgen over de mentale gevolgen. Daar maak ik me ernstige zorgen over."

Alarmerende cijfers

Inmiddels kampen 10 miljoen Nederlanders met chronische gezondheidsproblemen (denk aan spier- of gewrichtsziektes, diabetes, hart- en vaatziektes, COPD, sommige vormen van kanker) en lopen er nog eens 1,4 miljoen rond met prediabetes, een voorstadium van suikerziekte. Allemaal alarmerende cijfers, terwijl veel van die ziektes zijn te voorkomen met een gezonde leefstijl, weet huisarts Stefan. "Ik schat dat 60 procent van wat ik tegenkom in de praktijk leefstijlgerelateerd is."

Maar ja, dat weten is één ding, het doen is iets anders. Zie maar eens gezonder te leven als je continu wordt verleid tot ongezonde keuzes. Stefan merkt het zelf ook als hij op pad is met zijn dochters van 2 en 5. "Overal waar ik met ze kom, is alles gericht op verleiding. Op ooghoogte liggen allerlei kleurtjes. Bij onze supermarkt krijgen de kinderen zelfs een snoepje bij vertrek. 80 procent van wat in de supermarkt wordt verkocht, is te zoet, te vet of te zout. Kinderen krijgen gemiddeld 127 suikerklontjes per week te veel binnen. En ondertussen is het aantal fastfoodlocaties in de buurt van scholen de afgelopen tien jaar met 40 procent gestegen."

Misdaad van de eeuw 

Het is lastig opboksen tegen een ongezonde leefomgeving, weet hij als geen ander. "Voor volwassenen is het al moeilijk, voor kinderen helemaal. Hun prefrontale cortex – het voorste gedeelte van je brein – is nog niet uitontwikkeld, waardoor ze sneller keuzes maken op basis van emoties. Daarom vind ik dat we onze kinderen moeten beschermen. Kindermarketing op ongezonde voeding of het openen van fastfoodlocaties naast scholen staat wat mij betreft op gelijke hoogte met de vape-epidemie, de grootste misdaad van de eeuw."

Omdat jong geleerd oud gedaan zou moeten zijn, wil Stefan kinderen al van jongs af aan bijbrengen hoe belangrijk het is om gezond te leven. Daarom heeft hij nu samen met zijn oudste dochter Elin een kinderboek geschreven. "Ik merkte thuis dat het niet helpt om van alles te verbieden. 'Dit mag je niet want dat is ongezond', daar schiet je weinig mee op. Zoekend naar een betere manier, kwam ik op het idee voor een verhaaltje: Dokter Peer."

Een boodschap die wél aankomt

Dokter Peer en zijn vriendjes wonen in de fruitvallei, grenzend aan de snoepjesberg, de patatvlakte en de rivier van ketchup. Op een dag worden Peers vriendjes Albertien Aubergine en Piet Patat ziek, omdat ze niet genoeg gezonde dingen hebben gegeten en zich te buiten zijn gegaan aan allerlei lekkers. De boodschap is duidelijk: een snoepje of patatje op z’n tijd mag best, zolang je maar genoeg groente en fruit eet, want anders word je ziek. 

"Ik merk thuis en in mijn omgeving dat de boodschap bij kinderen zo wél aankomt. 'Als je nu geen groente eet krijg je last van je buikje, net als Albertien Aubergine', dat snappen ze."

In het boek staan ook gezonde recepten, die je samen met je kind kunt maken. "Op die manier wordt het voor kinderen leuk om gezond te eten. Laat ze zelf meedenken over recepten, neem ze mee de keuken in. En blijf ze vertellen waarom gezond eten zo belangrijk is, want herhaling is echt de crux."

Nederland gezonder maken

Zelf blijft hij dat ook als arts doen: aan iedereen die het maar horen wil op een zo toegankelijk mogelijke manier uitleggen hoe je dat doet, gezonder leven. 

"Mijn beroepsgroep is al veel bezig met preventie, maar ik denk dat de vertaalslag van wat wij weten naar wat de patiënt ermee kan, nog beter kan. Daar maak ik me hard voor. Als we allemaal doen wat binnen onze macht ligt, kunnen we Nederland gezonder maken. We moeten het samen doen – binnen het gezin, maar ook als professionals. Met dit boek gaan we het tij niet keren, maar ik denk dat het een bescheiden stap in de goede richting is."

'Dokter Peer & zijn vriendjes op avontuur in de magische Fruitvallei' van Stefan en Elin van Rooijen is vanaf zondag 3 november verkrijgbaar via dokterpeer.nl. Het boek is bedoeld voor kinderen in de leeftijd van ongeveer 2 tot 8 jaar.