'Bert' met dementie vergat pincode in supermarkt, Samantha betaalde zijn boodschappen

Samantha deed rond 19:30 uur nog snel even boodschappen. In de rij van de supermarkt zag ze hoe 'Bert' daar verward stond. Het is niet zijn echte naam, maar in haar bericht dat ze op LinkedIn plaatste, noemde ze hem zo. Als wijkverpleegkundige die dagelijks met dementiepatiënten werkt, herkende ze meteen de signalen. 

"Ik schatte hem in de 80. Hij was onverzorgd, verward en wellicht iets wanhopig. Ik hoorde de caissière zeggen: 'Ja, meneer, dat is toch echt 41,80 euro. Als u dat niet kunt betalen, moeten we de boodschappen terugleggen.' Er was geen empathie en er werd niet gekeken hoe deze man geholpen kon worden. Hij was zijn pincode vergeten", vertelt Samantha aan RTL Nieuws.

'Ik betaal de rekening'

Ze bekeek zijn boodschappen en zag dat de man brood, kaas, pasta en vlees wilde kopen. "Broodnodige levensmiddelen om een weekend door te komen", dacht ze. Ondanks dat ze 'Bert' niet kende, besloot ze zijn boodschappen te betalen. "De caissière riep nog: 'maar mevrouw, dat is wel 41 euro he'." 

De verwarde man werd emotioneel en dankte haar. "Zo heb ik toch nog een fijn weekend, zei hij."

Samantha deelt het verhaal naar eigen zeggen omdat 'Bert' zijn verhaal het verhaal is van 300.000 mensen die in Nederland op dit moment met dementie leven. Door de vergrijzing bestaat de kans dat dit aantal in 2040 is verdubbeld, stelt Alzheimer Nederland.

Volgens Alzheimer Nederland krijgt iedereen vroeg of laat met dementie te maken. Er zijn ruim 800.000 mantelzorgers die 24/7 beschikbaar moeten zijn. "De zorg voor iemand met dementie is één van de zwaarste vormen van mantelzorg", zegt woordvoerder Henriette Brons. "Maar je kunt er ook mee te maken krijgen doordat je er mee werkt, in een winkel of doordat je ernaast woont."

Vrouwen groter risico

Dementie is de snelst groeiende doodsoorzaak in Nederland volgens het CBS. De kans op dementie neemt gemiddeld sterk toe met de leeftijd, toch zijn er naar schatting ongeveer 15.000 patiënten jonger dan 65 jaar. Vrouwen lopen een groter risico dan mannen.

Volgens Alzheimer Nederland wonen mensen met dementie steeds langer thuis, maar ontbreekt de juiste woonomgeving daarbij vaak. "Mantelzorgers zijn nu al overbelast. Voor de toekomst voorzien wij nog grotere problemen door een verdubbeling van het aantal mensen met dementie, het tekort aan zorgpersoneel en de daling van het aantal mantelzorgers", zegt Brons.

Daarom riep de organiatie vorig jaar politieke partijen al op meer te doen voor dementiezorg. "Want onvoldoende ondersteuning in het leven met dementie betekent overbelaste mantelzorgers die uitvallen op het werk, sociale isolatie, eenzaamheid, valgevaar, ondervoeding en verwaarlozing. Met traumatische en dure crisisopnames tot gevolg."

Winkelpersoneel op cursus

"Mensen met dementie willen zo lang mogelijk blijven meedoen in de samenleving, maar dat is niet altijd makkelijk. Er heerst een taboe rondom dementie en lang niet iedereen weet wat de ziekte inhoudt. Laat staan dat mensen, zoals deze caissière, weten hoe ze met iemand om moeten gaan die zijn pincode even vergeten is", aldus de woordvoerder. "Wij bieden daarom een gratis online cursus aan, speciaal gericht op winkelpersoneel."

Want hoe je reageert op iemand met dementie die op dat moment verward is kan het verschil maken. "Je herkent het van jezelf waarschijnlijk wel als je in de supermarkt staat en je vergeet je pincode, als je rustig blijft popt het zo weer op, maar als je in paniek raakt dan wordt het alleen maar erger", zegt Brons.

Oproep aan supermarkten

Op LinkedIn roept Samantha supermarkten op beleid te maken voor mensen met dementie. "Als je in een wijk gevestigd bent waar veel senioren wonen, vind ik dat je als supermarkt een verplichting hebt naar je klanten toe. Stuur je medewerkers op cursus of maak een plan."

Alzheimer Nederland is blij dat er door mensen naar elkaar omgekeken wordt, maar volgens hen ligt er nog een hele uitdaging. Brons: "In een tijd waarin we minder tijd en geduld voor elkaar hebben, is geduld en begrip juist datgene wat we het hardst nodig hebben in deze inclusieve maatschappij."

Hoe herken je gedrag dat bij mensen met dementie hoort?

• Vergeetachtigheid

• Verminderd besef van tijd en plaats

• Moeite met taal

• Moeite met situaties beoordelen

• Verandering van gedrag en karakter

• Problemen met dagelijkse handelingen

• Onrust

• Moeite met waarnemen en zien

• Kwijtraken van spullen

• Terugtrekken van sociale activiteiten