Hoe Trump keer op keer wordt gepiepeld door Poetin: trapt hij weer in de Russische val?

De afgelopen maanden stelt Trump zich iets kritischer op richting Rusland. Maar de afgelopen jaren kreeg hij juist herhaaldelijk kritiek op zijn opstelling tegenover Poetin. Vier incidenten springen er daarbij uit:

• Trump feliciteerde Poetin in 2018 met zijn verkiezingsoverwinning, ondanks expliciete instructies om dat niet te doen. Russische verkiezingen worden al jaren gekenmerkt door fraude, intimidatie en repressie van onafhankelijke media. 
• In datzelfde jaar negeerde Trump de conclusies van zijn eigen inlichtingendiensten over Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. Hij koos in plaats daarvan de kant van Poetin: "Ik geloof hem", zei Trump.
• Trump omarmde het idee van Poetin voor gezamenlijke cybereenheid om inmenging in verkiezingen te voorkomen. Dat plan was geen lang leven beschoren.
• Onlangs herhaalde Trump standpunten van Poetin. Zo beweerde hij dat Oekraïne de oorlog met Rusland was begonnen en noemde hij Zelensky een impopulaire 'dictator'.

Gevreesd wordt dat Trump morgen opnieuw wordt bespeeld door de Russen. Rusland-deskundige Hans van Koningsbrugge benadrukt dat Rusland fundamenteel anders onderhandelt dan het Westen. "De Russische strategie is een uitputtingsslag. Je denkt dat je eruit bent, en dan wordt er een steen gelicht waardoor alles weer instort", vertelt hij. Poetin, ooit lid van de de gevreesde KGB – de geheime dienst in de Sovjet-Unie – zou 'getraind zijn in tactieken op dit gebied'.

Poetin gebruikt de top in Alaska ook voor binnenlandse doelen, stelt Van Koningsbrugge. Het beeld van de geïsoleerde leider die toch naast de Amerikaanse president zit, versterkt zijn prestige. "Het is in feite het maskeren van verval", zegt hij. Want ondanks recente kleine territoriale winsten heeft Rusland 'Oekraïne niet militair kunnen overwinnen'.

Volgens Amerika-expert Diederik Brink onderhandelt Trump als vastgoedman: "Jij krijgt een stukje land, ik krijg een stukje land, we schudden handen en klaar. Zonder oog voor de historische en strategische context."

Wantrouwen 

Brink wijst ook op een ander gevaar: Trumps neiging om topontmoetingen te houden zonder Amerikaanse tolk of ervaren adviseurs. Dat gebeurde meerdere malen tijdens zijn eerste termijn. Volgens Brink ligt dat aan Trumps wantrouwen tegenover carrièreambtenaren. Hij vertrouwt alleen 'een kleine cirkel die loyaal aan hem is'.

Door zijn achtergrond in de vastgoedwereld zou hij een voorkeur hebben voor één-op-ééngesprekken, vertelt Brink. "En dat is ook de reden dat zijn voornaamste onderhandelaar, Steve Witkoff, een maatje is uit de New Yorkse vastgoedwereld."

Maar de wereld van internationale politiek is heel anders dan vastgoed. "Dan zit je met een vastgoedboer uit New York in een kamer vol Russische veiligheidsvossen. Dat is vragen om ongelukken", zegt Brink.

De experts zijn het erover eens dat Poetin vooral tijd wil winnen. Brink: "Traineren, dat is wat hij doet. Een voorlopig akkoord waar Zelensky niet mee kan instemmen, zodat die als spelbreker wordt neergezet."

Economische problemen

Van Koningsbrugge ziet het anders. Rusland kampt momenteel met grote economische problemen. Een groot deel van de economie is afhankelijk van militaire uitgaven. "Als Poetin de oorlog nu zou beëindigen, stort de oorlogseconomie in. Honderdduizenden militairen keren terug en verliezen hun inkomen."

Voor Trump ligt de prioriteit elders, stelt Brink: hij wil 'terug naar zijn geliefde handelspolitiek'. Het risico, zegt Van Koningsbrugge, is dat de VS te ver inschikken en daarmee hun Europese bondgenoten van zich vervreemden.

In de aanloop naar de top suggereerde Trump dat Oekraïne mogelijk grondgebied zou moeten afstaan in ruil voor een bestand. Zo'n voorstel is niet alleen impopulair in Oekraïne, het is ook juridisch onmogelijk. De Oekraïense president mag volgens de grondwet namelijk niet zomaar grondgebied afstaan. 

Beide experts trekken een soortgelijke conclusie. Met een Poetin die geen concessies doet en een Trump die denkt in snelle deals, dreigt Alaska te eindigen in een foto en een vage belofte – terwijl Oekraïne wederom buitenspel staat. Zoals Brink het verwoordt: "Twee grote landen praten over een land dat zelf niet aan tafel zit. Dat is misschien wel de grootste internationale schoffering denkbaar."