Warmste maand maart in Europa ooit gemeten en historisch weinig zeeijs
Afgelopen maand was de warmste maand maart in Europa sinds het begin van de metingen. Het was ook een maand van grote contrasten: veel gebieden in Europa maakten hun droogste maart ooit mee, net als Nederland, en andere juist hun natste maart sinds bijna een halve eeuw. Dat meldt de Europese klimaatorganisatie Copernicus.
Wereldwijd werd geen record gebroken. De maand maart was één keer eerder warmer: in 2024. Maar het verschil is klein: 0,08 graad Celsius. De gemiddelde temperatuur op aarde was vorige maand 14,06 graden, en daarmee 1,6 graad Celsius boven het pre-industriële niveau van maart.
Samantha Burgess van Copernicus zegt: "Maart 2025 was de warmste maart voor Europa, wat nog maar eens benadrukt hoe temperaturen records blijven breken."
Bijna in heel Europa waren de temperaturen hoger dan het langjarig gemiddelde. De grootste afwijking van dat gemiddelde werd gemeten in Oost-Europa en Zuidwest-Rusland. Alleen in Spanje werden juist lagere temperaturen dan gemiddeld gemeten.
De Europese klimaatdienst Copernicus brengt maandelijks updates uit over de wereldwijde temperaturen. Daarbij wordt gebruikt gemaakt van miljarden metingen van satellieten, schepen, vliegtuigen en weerstations over de hele wereld.
Record-weinig zeeijs
Wat verder vooral opviel is de omvang van het zeeijs in het Noordpoolgebied. Niet eerder sinds de metingen begonnen lag er aan het eind van de winter zo weinig ijs op de Arctische Oceaan, rond de geografische Noordpool.
Ieder jaar bereikt het zeeijs zijn dieptepunt in september. In de maanden die volgen wordt het kouder en groeit het ijs weer aan. Rond maart bereikt het zeeijs dan zijn maximale omvang. De maanden daarna smelt het weer.
Met satellietmetingen is duidelijk te zien dat de oppervlakte van het zeeijs sinds de jaren '70 gestaag kleiner wordt, al zijn er soms grote jaar-op-jaar variaties. "Omdat het zeeijs in het Noordpoolgebied in maart ook zijn jaarlijkse maximum bereikte, markeerde de maand het laagste jaarlijkse maximum ooit geregistreerd voor de regio", schrijft Copernicus.
Opwarming Noordpool
Het gebied rond de Noordpool warmt duidelijk sneller op dan de rest van de wereld. De belangrijkste oorzaak daarvan is de uitstoot van broeikasgassen, door de verbranding van de fossiele brandstoffen olie, kolen en gas.
Maar in het Arctische gebied komen daar nog andere effecten bij. Zo werkt het verdwijnen van het zeeijs er zelf ook aan mee. Het drijvende ijs weerkaatst zonnestraling, maar zodra het ijs weg is gaat de warmte van de zon direct de zee in.
Het water wordt daardoor warmer, en daardoor smelt nog meer zeeijs weg. Dit zeeijs zorgt op zichzelf niet voor zeespiegelstijging; het drijft op het water, en als het smelt neemt daarmee niet de hoeveelheid water toe.
Landijs
Maar omdat uiteindelijk het hele gebied wel steeds warmer wordt, smelt indirect ook het landijs weg, in gebieden als Groenland, Siberië, Spitsbergen en Canada. Dat ijs stroomt naar zee, en dat leidt wel tot zeespiegelstijging.
Ook rond Antarctica ligt zeeijs. Maar daar werd deze winter geen record gebroken. Wel lag de maandelijkse omvang van het ijs volgens Copernicus 24 procent onder het gemiddelde.
Vorig jaar maakten we deze video, over de vraag hoe we er ook in tijden van droogte voor zorgen dat er genoeg water is voor iedereen:
