Familie Blokker gaf wankelend winkelimperium bruidsschat van 600 miljoen euro

De hoogte van de bruidsschat, waarover jarenlang onduidelijkheid bestond, blijkt uit onderzoek door RTL Z in onder meer de jaarrekeningen van Mirage Holding en Mirage Retail Group, het vroegere Blokker Holding.

Blokker Holding verkocht

Blokker Holding werd in het voorjaar van 2019 door de oprichtersfamilie verkocht aan investeerder Michiel Witteveen. Het concern maakte destijds al jarenlang grote verliezen en was na 2017 grotendeels ontmanteld. Dochterbedrijven als Leen Bakker, Intertoys en Xenos waren verkocht.

Toen Witteveen Blokker Holding overnam, resteerden nog de winkelketens Blokker en Big Bazar. Om die kwakkelende ketens weer gezond te kunnen maken en de werkgelegenheid van duizenden werknemers te behouden, kreeg Witteveen een bruidsschat van de familie Blokker mee.

Bruidsschat

Destijds wist De Telegraaf vooruitlopend op de verkoop te melden dat de koper van Blokker Holding een bedrag van 250 miljoen euro zou meekrijgen. Bij de uiteindelijke verkoop aan Witteveen maakte de krant melding van een bruidsschat van 280 miljoen euro.

Sindsdien werd er in de berichtgeving over Blokker vrijwel altijd uitgegaan van een bedrag van 250 miljoen euro. Maar het bedrijf en de nieuwe eigenaar wilden dat zelf nooit bevestigen.

'Te hoog'

Destijds al noemde een woordvoerder het bedrag 'veel te hoog'. Ook afgelopen maanden gaf Witteveen geen opheldering over de hoogte van de bruidsschat. "Ik weet niet hoe men aan dat bedrag komt", zei hij in oktober nog tegen RTL Z. "Ik heb me er nooit over uitgelaten, dat is de afspraak met de familie Blokker. Dat doe ik dus ook nu niet."

Uit onderzoek door RTL Z blijkt nu dus dat de totale bruidsschat die de familie Blokker aan het bedrijf meegaf ruim twee keer zo groot was. De gulle gift viel uiteen in drie delen, en bedroeg in totaal zo'n 600 miljoen euro.

Gigantische schuld

Het eerste deel van de bruidsschat betreft een genereuze kwijtschelding van schulden. Vlak vóórdat Witteveen Blokker Holding overnam, zat er in het bedrijf namelijk een gigantische schuld aan de familie Blokker.

Die schuld was in de jaren vóór de overname ontstaan, doordat de familie grote leningen aan het zwaar verliesmakende winkelconcern verschafte. Die waren noodzakelijk om te voorkomen dat het bedrijf kopje onder ging.

Uit de jaarrekeningen van Mirage Holding, het vehikel waarmee investeerder Michiel Witteveen op 24 april 2019 Blokker Holding overnam, blijkt dat de schuld aan de familie vlak voor die overname in totaal 424 miljoen euro bedroeg. Het bedrijf betaalde de familie 3 tot 5 procent rente over die schulden.

Schuld kwijtgescholden

Volgens het verslag werd het overgrote deel van de schuld, namelijk 383 miljoen euro, vlak voor de overname door Witteveen omgezet in eigen vermogen. Dat komt erop neer dat de schuld werd kwijtgescholden. Het restant van 41 miljoen euro bleef Blokker Holding de familie schuldig.

Uit de jaarrekening van Mirage Holding blijkt echter dat het niet bleef bij de royale kwijtschelding van leningen. "Daarnaast is een substantiële financiële injectie beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de business plannen voor de periode 2019-2021", vermeldt het verslag namelijk. "Dit bedrag is deels direct en deels (…) in tranches beschikbaar gesteld."

Extra kapitaalinjectie

Hoe groot die aanvullende kapitaalinjectie was, vermeldt het verslag van Mirage Holding niet. Maar in de kasstroomoverzichten van Mirage Retail Group (de nieuwe naam van Blokker Holding) zijn die bedragen wél zichtbaar.

In 2019 ging het om een directe kapitaalstorting van ruim 151 miljoen euro, een jaar later volgden verschillende stortingen van samen bijna 68 miljoen euro. In totaal dus zo'n 220 miljoen euro.

Als je de kwijtgescholden leningen en de kapitaalinjecties bij elkaar optelt, komt de totale bruidsschat op ruim 600 miljoen euro uit.

Niet meer doodziek

Dankzij de gulle giften van de familie Blokker kreeg Witteveen voor de aankoopprijs van 1 euro in plaats van een doodziek bedrijf, een redelijk gezond concern met een solide eigen vermogen in handen.

Om dat concreet te maken: aan het einde van het boekjaar 2018 had Blokker Holding (nu Mirage Retail Group) nog een negatief eigen vermogen van 325 miljoen euro. Daarmee was het concern destijds, zoals dat heet, overtuigend 'technisch failliet'.

Bovendien kreeg het winkelimperium in 2019 nog eens een nettoverlies van 144 miljoen euro om zijn oren. Zonder de hulp van de familie Blokker zou het eigen vermogen dat jaar dus verder zijn weggezakt tot 469 miljoen euro negatief.

Gulle giften

Maar dankzij de kwijtschelding van leningen en de kapitaalstorting door de familie Blokker was er eind boekjaar 2019 sprake van een positief eigen vermogen van 64 miljoen euro. Een jaar later bedroeg het eigen vermogen zelfs 183 miljoen euro positief, mede dankzij de laatste kapitaalinjecties van de familie en een winst over dat jaar.

Toch heeft de bruidsschat uiteindelijk niet het beoogde effect gehad: het structureel gezond maken van het winkelconcern.

Weer op zwart zaad

Vorig jaar werd de beoogde beursgang van het bedrijf geschrapt en gingen (ex-)dochters Big Bazar en BCC failliet. Begin februari maakte Mirage Retail Group bekend dat het bedrijf in 2022 een nettoverlies van 83 miljoen euro leed en inmiddels weer op zwart zaad zit.

Om Mirage Retail Group te kunnen voortzetten, zoeken topman Ynse Stapert en eigenaar Michiel Witteveen momenteel opnieuw naar vers kapitaal.

Herfinanciering

Stapert laat weten dat hij en Witteveen geen toelichting op het bedrag van 600 miljoen euro willen geven. "Zoals we in het verleden niet gereageerd hebben op vragen over de bruidsschat, zullen we dat nu ook niet doen."

Dat het winkelconcern ondanks de giften van de familie nu toch weer vers kapitaal nodig heeft, schrijft hij toe aan 'de sluiting van onze winkels tijdens de coronapandemie' en de 'sterk gestegen kosten voor huur, personeel en energie' na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.

Over de voortgang van de financieringsonderhandelingen wil Stapert niet veel kwijt. "Op dit moment zijn we actief aan de slag met de herfinanciering. We doen hier inhoudelijk geen uitspraken over, maar dit proces loopt conform onze verwachting. We hebben vertrouwen in een goede afloop."

Familie Blokker blijft stil

Het is onbekend wat de leden van de familie Blokker vinden van de teleurstellende ontwikkelingen bij het winkelconcern, en of zij overwegen om hun voormalige familiebedrijf opnieuw financieel te hulp te schieten. De erfgenamen van Jaap en Ab Blokker, de mannen die het winkelimperium ooit groot maakten, willen niets zeggen.

Een woordvoerster van Nieuw Geluk, het bedrijf van de 'erven Ab' laat weten nooit te reageren op vragen van de media. Een woordvoerster van Nardinc Beheer, het bedrijf van de 'erven Jaap', laat per mail weten dat 'het de policy van de familie is om geen contacten met de pers te onderhouden'. 

Nooit saai bij Mirage 

Onder Michiel Witteveen gebeurde er de afgelopen jaren ontzettend veel bij Mirage Retail Group.

Het bedrijf begon in 2019 met Blokker en koopjesketen Big Bazar. Sindsdien werd het voormalige dochterbedrijf Intertoys na een faillissement teruggekocht, en de elektronicawinkels van BCC overgenomen. Aan de andere kant stootte het concern de dochterbedrijven Blokker België en Big Bazar af. Blokker België, Big Bazar en BCC gingen failliet.

Nu herbergt Mirage Retail Group nog de ketens Blokker (400 winkels, 3700 werknemers) en Intertoys (200 winkels, 1300 werknemers). Volgens de laatst bekende gegevens is Intertoys winstgevend, maar draait Blokker nog met verlies.