Dit logo staat voortaan op voedselverpakkingen
Op de verpakking van huismerkproducten van onder meer Albert Heijn, Jumbo, Lidl en Dekamarkt komt voortaan extra informatie over de houdbaarheid. Consumenten worden er actiever op gewezen dat producten waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken, soms nog wel eetbaar zijn als ze eerst kijken, ruiken en proeven. De deelnemende supermarkten en voedselproducenten hebben zich verenigd in de 'Coalitie Houdbaarheid'.
Ook grote voedselproducenten als Unilever, FrieslandCampina, Ebro Foods (onder meer bekend van de Lassie-rijst) en de Smaakspecialist (onder meer bekend van Bio Today) sluiten zich aan bij de coalitie en gaan hun verpakkingen aanpassen.
Op voedselverpakkingen staat vaak een THT-datum. Dat staat voor 'ten minste houdbaar tot'. Deze datum staat op allerlei producten, van soep tot yoghurt en frisdrank.
Niet meer veilig
Ook staat er soms een TGT-datum op de verpakking. Dat staat voor 'te gebruiken tot'. Als die TGT-datum verstreken is, kun je het product echt niet meer veilig eten. Bacteriën slaan dan toe. Het gaat bijvoorbeeld om vlees of om verse vis.
Niet alle Nederlanders weten het verschil tussen de twee datums. Ook weet niet iedereen dat ze producten nog kunnen eten als de houdbaarheidsdatum verlopen is. Daardoor wordt veel eten ongeopend weggegooid.
Verschillende supermarkten plaatsen vanaf nu dus op de verpakking van hun huismerkproducten een logo met een oog, mond en neus, waaruit duidelijk wordt dat de THT-datum niet betekent dat je een product niet meer kunt eten of drinken na die datum en de consument wordt aangemoedigd zelf te kijken, ruiken en proeven.
Als het wel schadelijk is om een product te eten (na de TGT-datum), komt op de verpakking een logo van een handje, dat een stop-gebaar maakt.
"De nieuwe verpakkingen zijn morgen niet meteen te zien in de supermarkt", aldus een woordvoerder van de stichting Samen Tegen Voedselverspilling. "Er is ook nog oude voorraad. En eens in de zoveel tijd passen supermarkten de verpakking van hun huismerk aan. Dan zullen ze het logo erop zetten."
Het gaat volgens de stichting om ongeveer de helft van de huismerkverpakkingen, omdat niet op iedere verpakking plek is.
In de lijst met deelnemende supermarkten ontbreken een aantal bekende namen zoals Aldi en Plus. "Mogelijk haken die later aan. Maar nu willen ze nog niet."
Geld besparen op je boodschappen
Albert Heijn doet wel mee. "In 2030 willen wij voedselverspilling met 50 procent hebben verminderd ten opzichte van 2016", aldus een woordvoerder van de supermarkt. Dat sluit aan bij de doelen van de Europese Unie.
De supermarktketen denkt dat klanten door het nieuwe logo geld kunnen besparen. "Wij geloven dat dit niet alleen goed is voor het milieu, maar ook voor de portemonnee van onze klanten. Met meer kennis over de houdbaarheidsdatum, kun je vaak langer genieten van je favoriete producten."
Afgekeurde bananen verwerken in koekjes
Albert Heijn heeft zich dinsdag ook aangesloten bij het Upcycled4Food Initiative, een nieuw initiatief om voedselverspilling te voorkomen. Eten dat niet meer in de supermarkt verkocht wordt, moet een nieuw leven krijgen. Dat betekent dat ook met leveranciers afspraken gemaakt moeten worden.
"We stimuleren het gebruik van reststromen in de voedselproductie. Denk bijvoorbeeld aan bananen. Vroeger werden bananen, die waren afgekeurd omdat ze bijvoorbeeld een deukje hadden, verwerkt als veevoer. Sinds kort laten we ze pureren en verwerken we ze in koekjes", aldus de Albert Heijn-woordvoerder.
Effect van een plaatje
De verwarring tussen THT en TGT is goed voor zo’n 10 procent van de voedselverspilling thuis, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Wageningen. De gemiddelde consument gooit jaarlijks 34 kilo aan eten weg.
De universiteit deed twee jaar geleden een onderzoek onder 1500 consumenten. Die kregen productfoto's te zien, waarbij soms wel een logo te zien was met het advies te ruiken, proeven en kijken en soms was dit plaatje er niet.
Veel Nederlanders bleven, ongeacht het plaatje, dezelfde keuze (weggooien of opeten) maken. Maar een kleine groep paste er zijn gedrag wel door aan en gooide minder weg, aldus de onderzoekers.
Unilever zal als enige waarschijnlijk geen of weinig aanpassingen hoeven te doen aan de verpakkingen. Het bedrijf, bekend van merken als Knorr en Conimex, zet al sinds eind 2022 plaatjes op zijn verpakkingen die consumenten moet stimuleren te kijken, proeven en te ruiken.
"Ruim 10 procent van de voedselverspilling is te herleiden naar een onjuiste interpretatie van de huidige houdbaarheidsinformatie", aldus Unilever bij de start van het project in een persbericht. In andere landen, waaronder België en Italië, had het bedrijf al langer 'kijk, ruik, proef-labels' op de verpakking staan.
Debora van der Zee-Denekamp werkt als manager bij Unilever. "Veel van onze producten zijn ook na de THT-datum goed. We willen consumenten duidelijk maken dat ze onze producten veilig kunnen gebruiken en na de THT-datum zelf gemakkelijk kunnen beoordelen of ze nog goed smaken, door te kijken, ruiken en proeven."
Langer houdbaar
Zelfs producten die gekoeld bewaard worden, kunnen na de datum nog prima worden geconsumeerd. Bob Mulder, sales director van FrieslandCampina, laat weten dat de nieuwe verpakkingen over een half jaar in de winkel moeten liggen.
"Door de nieuwste technieken om zuivel te verpakken, zijn melk en yoghurt vaak nog langer goed dan je denkt, ook ná de THT-datum."
Europese regelgeving
De Europese Unie verplicht producenten om op bijna alle producten een houdbaarheidsdatum te zetten. Er zijn een paar uitzonderingen, onder meer voor suiker, kauwgom, zout, wijn (met meer dan 10 procent alcohol), azijn en honing.
Toch staat ondanks deze vrijstelling op deze producten nog regelmatig een einddatum. De supermarkten en leveranciers die aan het project meedoen, gaan de datum verwijderen. Ook willen ze zich er samen met de stichting Samen Tegen Voedselverspilling voor inspannen om de lijst met uitzonderingsproducten verder uit te breiden.
