Langer de tijd nemen voor stikstof? 'Dan gaat de economie op slot'
In de wet is vastgelegd dat de stikstofuitstoot in ons land in 2035 gehalveerd moet zijn. Maar het kabinet wil dat naar voren trekken: naar 2030. De BBB van Caroline van der Plas ziet daar niets in en wil dat de boeren meer tijd krijgen. Deskundigen waarschuwen dat dat grote consequenties kan hebben voor de economie.
"Je kunt niet zeggen dat je het stikstofbeleid niet wilt doorvoeren, maar wél huizen wilt bouwen en investeren in de economie. Beide kunnen niet, je zult keuzes moeten maken", zei stikstofminister Christianne van der Wal op de avond van de verkiezingen voor de Provinciale Staten en daarmee ook voor de Eerste Kamer.
'Twee problemen'
Die uitspraak deed afgelopen week veel stof opwaaien, maar deskundigen bevestigen de kern van haar boodschap: wie langer de tijd wil nemen voor het verminderen van de stikstofuitstoot, komt vroeg of laat in de problemen bij andere economische activiteiten, zoals de bouw van woningen en wegen.
Als je vasthoudt aan 2035, zoals de BBB wil, dan krijg je te maken met twee problemen, zegt Rachid Benhadi, jurist omgevingsrecht. "Enerzijds loop je het risico dat de huidige problemen nog groter worden en je dan in de toekomst nog meer maatregelen zult moeten treffen."
"Het staat ook in het verkiezingsprogramma van de BBB dat we een stikstofprobleem hebben en verschillende uitspraken van de Raad van State hebben ons dat ook wel duidelijk gemaakt", aldus Benhadi.
'Geen ruimte voor nieuwe projecten'
"In in de tweede plaats betekent het als je meer tijd neemt, dat er simpelweg te weinig tot geen stikstofruimte overblijft voor nieuwe projecten, zoals woningbouw of infrastructuur. Dus we moeten maatregelen treffen om de natuur robuuster te maken om stikstofruimte vrij te maken voor nieuwe ontwikkelingen."
"Als je meer tijd neemt, dan gaat de bouw van nieuwe woningen voorlopig op slot. Of je moet alles ontkennen, en dan loop je tegen juridische grenzen aan. De BBB gaat merken dat de praktijk weerbarstig is", voegt politiek commentator Frits Wester van RTL Nieuws daar aan toe.
Slechte staat natuur
Het kabinet kan in theorie wel concessies doen aan de BBB, door meer tijd te nemen om de stikstofuitstoot terug te brengen. Maar dan blijft de natuur ook langer in een slechte staat. Je ziet nu al dat er steeds vaker verzoeken worden ingediend om natuurvergunningen voor bedrijven in te trekken, gebaseerd op de slechte staat van Natura-2000 gebieden, beaamt Benhadi.
"Uit analyses blijkt dat de natuur er zo slecht voor staat, dan staan milieuactivisten gewoon sterk in de rechtszaal."
'Meer provincies op slot'
Hij wijst op de provincie Noord-Brabant, waar onlangs nog werd besloten geen nieuwe bouwvergunningen meer af te geven die leiden tot meer stikstofuitstoot in Natura-2000 gebieden.
"Brabant is de meest veedichte provincie van het land, de problemen zijn daar het meest extreem, maar ik verwacht dat ook andere provincies op slot zullen gaan", voegt milieudeskundige en activist Johan Vollenbroek daar aan toe. "De economische schade wordt nog veel en veel groter".
Industrie en verkeer
Ook hij ziet een risico als er langer de tijd wordt genomen om de stikstofuitstoot terug te dringen. Voor de economie, maar in de eerste plaats voor de natuur.
"Je moet niet vergeten dat onze natuur al zeker 40 jaar veel te veel met stikstof wordt belast", aldus Vollenbroek. Hij benadrukt wel dat ook de industrie en het verkeer voor stikstofuitsoot zorgt en dat volgens hem ook deze gehalveerd zou moeten worden.
Langer de tijd nemen voor de stikstofreductie, zoals de BBB wil, heeft dus grote risico's, voor de natuur en de economie. Een betere concessie richting de BBB? Volgens Benhadi kan het een optie zijn om boeren meer geld te geven bij uitkoop. Ook de optie van gedwongen uitkoop zou eventueel van tafel kunnen.