Noortje had een baan, maar leefde toch in armoede: 'Daar stond ik dan, bij de voedselbank'

"Ik opende de koelkast en zag tot mijn schrik dat die bijna leeg was – net als mijn bankrekening. Meteen meldde ik me bij de gemeente en ik kreeg toestemming om naar de voedselbank te gaan. Gelukkig maar, want voor alle andere regelingen kwam ik niet in aanmerking. Daarvoor was mijn inkomen net te hoog, ik viel tussen wal en schip. 

Daar stond ik dan, in de rij bij voor een pakket bij de voedselbank. Wat was ik blij dat ik in een stad woonde waar ik niemand kende. Ik schaamde me dood. Hoe had het zo ver kunnen komen?"

"In 2017 stapte ik uit een slechte, toxische relatie. Mijn ex had relaties met meerdere vrouwen en zorgde ervoor dat mijn zelfvertrouwen nihil was. Ik zette hem de deur uit, het was immers mijn huurhuis. Maar ik woonde in een strenggelovig dorp, en iedereen oordeelde over mij. Dat deden ze sowieso al, omdat ik steeds meer interesse kreeg in spiritualiteit in plaats van de kerk.

Ik besloot een nieuwe start te maken in een grote stad waar ik niemand kende. Dit hield wel in dat de reistijd naar mijn werk – ik was woonassistent in de zorg – van zes kilometer naar ruim tachtig kilometer ging. Dat was geen probleem, volgens HR. Ik zou gewoon alle reiskosten vergoed krijgen." 

Korte diensten, veel onkosten

"Nadat ik was verhuisd, bleek dat heel anders te liggen: alleen de eerste twintig kilometer werden vergoed. De afspraak met HR dat alles vergoed zou worden, was mij mondeling toegezegd en had ik niet zwart-op-wit staan. Ik werkte 24 uur per week en mijn salaris was niet heel hoog. Nu ging een groot deel van mijn inkomen naar de reiskosten.

Door de stress van mijn relatiebreuk, raakte ik in een burn-out. Toen ik na een tijd ging re-integreren, mocht ik geen overuren meer draaien die ik financieel juist nodig had. Mijn diensten waren steeds kort, soms draaide ik zeven korte diensten per week waarvoor ik dus steeds veel onkosten maakte. Al gauw raakte mijn spaargeld op."

"Uit geldnood deed ik dingen die ik nooit voor mogelijk hield. Zo heb ik sieraden van mijn oma verkocht en een keer al mijn tassen uitgeplozen op zoek naar kleingeld. Ik schaamde me rot dat ik zo gedegradeerd was. Hoe kon ik nou zo stom zijn geweest om de afspraak met HR niet vast te leggen? Dat ik totale misinformatie had gekregen en daar niets aan kon doen, daar stond ik niet bij stil. Ik gaf vooral mezelf de schuld."

 Weer ziek melden?

"Ik had meerdere gesprekken bij de gemeente. Zij adviseerden mij om een baan dichter bij huis te zoeken. Ook kreeg ik het advies dat ik me maar weer ziek moest melden. Dan werd mijn contract niet verlengd en kon ik in de bijstand. Maar dat was mijn eer te na.

Ik ben opgevoed met het idee dat je je verantwoordelijkheid moeten nemen. En dat je niet mag liegen. Ik was helemaal niet meer ziek, dus dat ging ik ook niet zeggen. Ik ben er trots op dat ik trouw ben gebleven aan mezelf, maar heb mezelf tegelijkertijd met die mentaliteit wel tekort gedaan."

"Lang bleef ik hangen in schuldgevoel en schaamte. Niemand wist van mijn financiële problemen, dat durfde ik niet te delen. Mijn familie was er al op tegen geweest dat ik naar de stad vertrok, waardoor uiteindelijk mijn geldtekort ontstond. Ik was bang dat ze zouden zeggen: zie je nou wel. 

Ook hierin nam ik mezelf veel kwalijk. Was ik te impulsief of vanuit recalcitrantie naar de stad verhuisd? Maar ik had die stap gezet in de hoop op een goede toekomst. Dat dit anders was gelopen, was een grote teleurstelling."

Dom en lui

"Nooit had ik van mezelf verwacht dat ik in armoede zou leven, want ik had toch gewoon een baan? Werkende armoede, daar had ik nog nooit van gehoord. 

Ik merkte pas toen ik zelf in die positie zat, hoeveel vooroordelen er zijn over mensen met geldproblemen. Zo wordt er gedacht dat arme mensen niet slim zijn. 'Goh, je bent helemaal niet dom', zei een vrouw bij de gemeente tegen mij. Er wordt aangenomen dat je een gat in je hand hebt en veel hebt lopen shoppen, of dat je te lui bent om te werken. Allemaal niet van toepassing op mij: ik werkte en had geen schulden, ik kwam alleen echt niet rond met mijn inkomen."

"Er was commentaar dat ik nog steeds rookte, wat inderdaad hartstikke duur is. Ik heb wel duizend stoppogingen gedaan, maar door de stress lukte dat niet. Zo makkelijk wordt er dan geroepen dat je 'gewoon moet stoppen'. Ik heb hierdoor echt geleerd dat je niet over iets kunt oordelen zonder het zelf te hebben meegemaakt. Dit kan iedereen overkomen, ook als je gewoon een baan hebt."

Goedkope studentenkamer

"Gelukkig vond ik na drie maanden een nieuwe baan in mijn buurt bij een kleinschalige woongroep voor dementerenden. Zo blij was ik, maar het was van korte duur. Ik raakte na vijf maanden gewond bij een auto-ongeluk en kon lange tijd niet meer werken. 

Ik was als de dood om opnieuw in de armoede te belanden, dus ik verkocht mijn spullen en ging op een goedkope studentenkamer wonen. Later besloot ik terug te verhuizen naar mijn dorp. In de stad was ik eenzaam en miste ik verbinding met andere mensen."

"Toen ik na twee jaar hersteld was, liep ik mee bij verschillende zorgorganisaties. Uiteindelijk koos ik ervoor om een opleiding tot begeleider maatschappelijk zorg te volgen en de opleiding ervaringsdeskundige, waarbij ik leerde trauma’s om te zetten in kracht en hierin anderen te begeleiden. 

Ook werd ik loopbaancoach. Nu werk ik bij een organisatie die mensen met geldproblemen helpt. Ook ben ik een praktijk aan het opzetten gericht op vrouwen die zichzelf in relaties wegcijferen, uit angst om afgewezen te worden."

Altijd genoegen nemen met minder

"Nooit meer wil ik zo’n armoedeval maken en steeds aan mezelf twijfelen. Ik dacht echt dat ik heel dom was om in deze situatie te belanden. Inmiddels weet ik dat mijn christelijke opvoeding hier ook mee te maken had, net als generatie-armoede. We waren een groot gezin en mijn ouders hadden het niet breed. Ik heb altijd geleerd om bescheiden te zijn.

Het 'niet waard zijn' voelde ik heel sterk, ik voegde me daarnaar. Ik moest me vooral niets verbeelden en een dubbeltje zou nooit een kwartje worden. Dus nam ik altijd genoegen met minder: een ongezonde relatie, een slecht betaalde baan."

"Blijkbaar was dit mijn leerweg, en dat had helemaal niets met 'domheid' te maken. Ik heb geleerd grenzen aan te geven en afspraken voortaan op papier te laten zetten. Ik ben heel blij met mijn leven nu. 

Deze zomer ben ik voor het eerst in jaren weer op vakantie geweest. Maar ook de ondergaande zon en het geluid van overvliegende ganzen maakt mij gelukkig. Of dat ík nu iemand kan trakteren op een kopje koffie. Geluk zit echt in kleine dingen."

De naam van Noortje is wegens privacyredenen gefingeerd.

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.

Nooit meer? 

Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl