Krijg je doorbetaald als je door het virus in quarantaine moet?
Regelmatig je handen wassen en in je elleboog niezen. Dat zijn voorzorgsmaatregelen tegen het coronavirus waar iedereen zich wel aan wil houden. Maar wat nu als je thuis wil werken terwijl je niet ziek bent? Of je werkgever eist dat je je skitrip naar Italië afzegt?
In Nederland is inmiddels van achttien mensen bekend dat ze zijn besmet met het nieuwe coronavirus. Bedrijven nemen mede daarom steeds meer maatregelen, bijvoorbeeld door hun werknemers (meer) thuis te laten werken.
Maar hoeveel controle heeft je baas hier over? We vroegen het arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen.
Kan je werkgever je verbieden af te reizen naar een bepaald gebied?
"Ik denk dat je daarin een verschil moet maken tussen gebieden met een negatief reisadvies en de gebieden eromheen, die alleen een verhoogd risico hebben. Van die laatste denk ik niet dat je werkgever kan eisen dat je er niet heen gaat; dat zijn vrij grote gebieden, dan zou het wel om een behoorlijke beperking gaan."
"Van de gebieden met een negatief advies kan je werkgever zeggen: ik wil niet dat je gaat en mocht je dat wel doen, dan wijs ik je er alvast op dat de consequenties voor jouw rekening en risico zijn. Dus word je ziek, dan betaal ik je loon niet door, dat soort dingen. Daar moet ik wel de kanttekening bij plaatsen dat je alleen je recht op loon bij ziekte verliest als er sprake is van opzettelijk handelen van de werknemer. Je kunt er nog van mening over verschillen of dat in dit geval aan de orde is."
Wat zijn de consequenties als je tóch gaat?
"Als je toch zou afreizen naar een gebied waarvoor een negatief reisadvies geldt terwijl je daarvoor ook nog eens gewaarschuwd bent door je baas, dan moet je er serieus rekening mee houden dat je je recht op loon verspeelt in het geval je bijvoorbeeld in quarantaine moet. Een rechter zal in zo’n geval hoogstwaarschijnlijk oordelen dat die quarantainemaatregel dan voor rekening en risico van de werknemer komt."
Stel je moet in quarantaine. Krijg je dan nog salaris?
"Daar verschillen de meningen over in de juridische wereld. De hoofdregel is: een werknemer houdt recht op loon, ook als hij niet aan het werk is, behalve als dit wordt veroorzaakt door iets dat voor zijn eigen rekening hoort te komen. De vraag is dan natuurlijk, komt zo'n quarantaine voor jouw rekening of voor die van je werkgever? Dat is dus een beetje afhankelijk van aan wie je het vraagt."
"Naar mijn mening is de kans groot dat de werkgever het loon (of in elk geval 70 procent daarvan) toch zal moeten doorbetalen. Het schurkt toch tegen een soort van ziek zijn aan - je wordt vastgehouden vanwege besmettingsgevaar. En laten we wel wezen: je werkgever zit dan ook niet op je te wachten en zal je niet eens willen toelaten tot de werkplek."
"Vanuit die argumentatie denk ik dat een rechter zou zeggen: u moet toch maar doorbetalen. Die kosten krijg je niet verhaald als werkgever, de overheid zal in die gevallen naar de rechtspraak wijzen en aangeven dat een rechter maar van geval tot geval moet beoordelen of er recht is op loondoorbetaling."
Kun je afdwingen dat je thuis mag werken?
"Ik denk niet dat je dat kunt afdwingen met puur de angst voor hoestende collega's in de kantoortuin. Dat wordt anders bij een serieuze besmetting zoals nu bij Nike, of in de ziekenhuizen. En het zou natuurlijk wel kunnen dat als je al thuiswerkt, je vraagt of je langer of vaker thuis kunt werken."
En als je tot een risicogroep behoort, bijvoorbeeld omdat je longpatiënt bent?
"Dat is wel een extra argument, maar thuiswerk kun je dan nog steeds niet zomaar afdwingen. Ik ben geen viroloog, maar los van dit virus hebben we ook jaarlijks griepgolven. Dan kunnen mensen ook niet opeens eisen dat ze wekenlang thuis werken."