Bert werd op zijn 22ste plotseling papa: 'Ik zag mijn hele toekomst in elkaar donderen'

"Moet jij niet eens ongesteld worden?" Bert vraagt het destijds wat plagerig aan de zeven jaar oudere collega met wie hij op dat moment zo’n vier maanden aan het scharrelen is. Haar geschrokken reactie spreekt boekdelen. Ze stort zich paniekerig op haar kalender-app, keert in zichzelf en vertrekt kort daarop naar huis. Niet veel later blijkt dat ze 12 weken zwanger is.

Bert is op z’n zachtst gezegd niet blij met dat nieuws. "Ik was helemaal ontgoocheld", vertelt hij. "Het was niet dat ik geen kinderen wilde, maar tot aan dat moment was mijn kinderwens latent; ik had er nooit echt over nagedacht. Het zou er vast wel een keer van komen, maar later, als ik alles op de rit zou hebben. Zeker niet op mijn 22ste, met iemand die ik pas kort kende, terwijl ik net was afgestudeerd."

En ja, beseft hij heus: als hij niet op een kind zat te wachten, had hij natuurlijk zelf ook zijn verantwoordelijkheid moeten nemen wat anticonceptie betreft. "Ik was daar wat naïef in. Zij had gezegd dat ze aan de pil was, en dat leek me wel voldoende. Ze bleek die pil achteraf alleen niet consequent te slikken. Ja, ik had daar zelf meer de regie in moeten nemen."

Aansturen op abortus

De positieve zwangerschapstest zet de prille relatie op scherp. "Ergens had ik het gevoel dat ze me erin had geluisd. Hoe kon ze nou drie maanden lang niet doorhebben dat ze in verwachting was? Was dit gewoon haar plan geweest? Ik was ook als de dood voor wat er stond te gebeuren. Ik zag mijn hele toekomst in elkaar donderen. Ik had ambities, wilde nog een tijdje in het buitenland wonen en was nog helemaal niet klaar om vader te worden. Met een kind zou mijn leven voorbij zijn, dacht ik."

Hij stuurt dan ook aan op abortus. "Dat vond ik heel ingewikkeld, want kun je dat überhaupt van iemand vragen? Toch vond ik dat ze moest weten hoe ik erin stond." Maar die deur gooit zijn bedpartner gelijk dicht. Abortus ziet ze als moord. "Tja, dan ben je wel snel uitgepraat."

Machteloos, gefrustreerd en boos is Bert. "Wat flik je me nou, dacht ik. It takes two to tango, het was niet alleen maar haar 'schuld' ofzo, maar het maakte me radeloos dat ik als man niets meer te zeggen had toen ze eenmaal zwanger was. Hoe zag zij het voor zich, met een zeven jaar jongere gozer die nog met een huisgenoot samenwoonde? Dat gesprek wilde ze niet voeren."

Gekmakende gedachte

Als duidelijk wordt dat hij hoe dan ook vader zal worden, is de vraag in hoeverre hij een rol wil spelen in het leven van zijn kind. "Ze stelde me voor een voldongen feit en het was aan mij hoe ik daarmee zou omgaan, maakte ze me duidelijk. Dat vond ik heel lastig. Samen een kind gaan opvoeden zag ik niet zitten, mijn leven was er helemaal niet op ingericht. Ik wilde dit niet, niet op dat moment, niet met haar."

"Maar wat me nóg meer tegenstond dan dit plotselinge vaderschap, was het idee een afwezige vader te zijn. De gedachte dat er dan ergens een kind van me zou rondlopen zou ik gekmakend vinden."

Hij besluit er daarom toch voor zijn kind – een dochter, zo blijkt tijdens de enige echo waarbij hij welkom is – te willen zijn. Maar de start is alvast vals: de zwangerschap speelt zich grotendeels buiten zijn gezichtsveld af en ook de geboorte maakt hij niet mee. 

"Op een zaterdag had ik sterk het gevoel dat het die dag zou gaan gebeuren en ik had gevraagd of ze het me wilde laten weten. Ik wist dat ze me niet in de kraamkamer zelf wilde hebben, maar ik wilde op z’n minst in de buurt zijn. Uiteindelijk kreeg ik nadien een appje van haar en ben ik zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gegaan."

Alleen maar trots

De eerste keer dat hij zijn dochter vasthoudt, vallen al zijn boosheid en frustratie van hem af. "Ik was alleen maar trots en bevangen door liefde, het was zo bijzonder. Heel even was het feit dat zij er was, gezond en wel, het enige wat telde." 

Maar al snel daarna komt de harde realiteit weer binnen. Bert en de moeder van zijn dochter wonen niet samen en wat Bert betreft gaat dat ook niet gebeuren. Dat betekent dat hij om een rol te kunnen spelen in het leven van zijn dochter, afhankelijk is van de vrouw met wie hij sinds het gesprek over de abortus niet heel lekker meer door een deur kan. 

In feite is hij overgeleverd aan haar grillen. "Zij vervulde een soort poortwachtersfunctie. Zij bepaalde of en in welke mate ik vader mocht zijn. We zaten in een vreemde dynamiek van aantrekken en afstoten. Ik denk dat ik haar enigszins aan het lijntje hield door in het midden te laten of er ooit een relatie tussen ons kon ontstaan, omdat ik bang was dat ik anders mijn dochter niet mocht zien. En haar troef was het wel of niet toestaan van contact met onze dochter. We hadden elkaar in een gekke houdgreep."

Omgangsregeling

Na veel gedoe en plotselinge, soms langdurige radiostiltes van haar kant, worden ze het uiteindelijk eens over een omgangsregeling. Dochter 'Hannah' (haar echte naam en die van haar moeder wil Bert buiten de media houden) logeert elke donderdag en vrijdag bij Bert. Ruim twee jaar lang geniet hij van de vaderrol die hij nu echt kan vervullen, zij het mondjesmaat en onder voorwaarden. 

Het turbulente karakter van de regeling gaat hem overigens niet in de koude kleren zitten – het leidt tot depressieve klachten en een burn-out – maar hij zíét zijn dochter tenminste, bouwt een band met haar op. Tot ze van het ene op het andere moment niet komt opdagen. 

Haar moeder zou haar op hun vaste moment komen brengen, maar Berts appjes en oproepen aan haar blijven simpelweg onbeantwoord. Een duidelijke verklaring voor de abrupte ommezwaai krijgt hij niet. Hannah wil niet meer komen, is alles wat hij te horen krijgt. Waarom? Bert zal het misschien wel nooit zeker weten, maar hij vermoedt dat ze met een loyaliteitsconflict kampte. "Ik denk dat ze het gevoel had te moeten kiezen tussen papa en mama."

Sindsdien heeft hij geen enkel contact meer met zijn dochter, die inmiddels 12 jaar is. Hij is verstoten als vader.

Opnieuw vader

Nu Bert sinds 8 maanden opnieuw vader is – deze keer wél gepland, van een zoon – beseft hij meer dan ooit hoeveel hij heeft gemist in het leven van zijn dochter. "Ik vind het moeilijk dat we nu al jaren geen contact meer hebben. Ik weet niet eens wat haar schooladvies is en waar ze nu naar school gaat. Dat is gewoon heel jammer en verdrietig."

In de hoop dat zijn dochter het ooit onder ogen krijgt, heeft hij een aan haar opgedragen boek geschreven over hoe hij de afgelopen twaalf jaar heeft beleefd. "Ik weet niet wat voor verhalen ze over mij te horen krijgt, als ze überhaupt iets over me hoort, en dit is de meest zuivere vorm van mijn verhaal kunnen doen, zonder ruis ertussen. Het opschrijven was ook de beste therapie die ik me had kunnen wensen."

Zijn kant van het verhaal

Hoewel zijn frustratie over de omgang met de moeder van Hannah er natuurlijk een grote rol in speelt, is het nadrukkelijk zíjn kant van het verhaal. Het is niet zijn bedoeling om zijn ex zwart te maken. 

"Ik heb geprobeerd mijn eigen gevoelens centraal te stellen, ik wil niet dat het leest als een rancuneuze afrekening. Voor mijn ex is het natuurlijk ook heel pittig geweest. Ook zij had zich het moederschap waarschijnlijk heel anders voorgesteld. Zij heeft vast ook gehandeld naar wat zij dacht dat goed was. Ieder verhaal heeft altijd twee kanten."

Behalve een document voor zijn dochter, is het boek ook een hart onder de riem voor 'lotgenoten'. Eerder maakte Bert twee audiodocumentaires, waarin hij andere mannen sprak die ook ongepland vader waren geworden. Dit boek ziet hij als een soort verlengstuk daarvan. "Uit de vele reacties die ik op die documentaires heb gekregen, bleek wel dat het aan allemaal thema’s raakte die veel mensen bezighouden."

In verhalen over ouderschap zag hij zichzelf eerder nooit terug. "Bij een ongeplande zwangerschap gaat de aandacht meestal uit naar de toekomstige moeder. Logisch, zij ondervindt er de fysieke consequenties van, maar het leven van de vader staat evengoed op z’n kop. En lang niet alle jonge vaders lopen weg voor die verantwoordelijkheid. Daar mag óók aandacht voor zijn." 

Met het boek probeert hij inzichtelijk en invoelbaar te maken welke impact een ongeplande zwangerschap kan hebben op het leven van jonge mannen.

Vaderdag 

Hoe hij Vaderdag zondag beleeft? "De afgelopen jaren vond ik het moeilijk dat ik mijn dochter op die dag niet zag. Niet dat ik nou per se op een zelfgeverfde klerenhanger zat te wachten, maar het kwam altijd wel even binnen dat er helemaal geen contact was. 

Nu ik mijn zoon hier heb, onbeperkt, merk ik dat die gevoelens een beetje naar de achtergrond verdwijnen. Vaderdag is nu geen pijnlijke dag meer voor me. Al blijf ik hopen dat Hannah op een dag weer voor mijn deur staat."

‘Plotseling papa – als het vaderschap te vroeg komt’ van Bert Bentsink is nu verkrijgbaar.

Klik hier voor meer Lifestyle