Waarom testen we niet alle terugkeerders uit coronagebied?

In de afgelopen dagen zijn er in tal van Europese landen nieuwe besmettingen geconstateerd die te linken zijn aan reisbewegingen vanuit besmette regio's in Noord-Italië. Was het niet beter geweest, of is het op dit moment niet beter, om al die terugkeerders bij voorbaat te testen op corona en thuis in quarantaine te plaatsen?

Update 26 maart

Dat niet iedereen die zich ziek voelt, wordt getest, is een kwestie van capaciteit, zegt het RIVM. Niet alleen is er een beperkt aantal tests beschikbaar, het testen legt ook een zware belasting op de capaciteit in testcentra en laboranten. Farmaceut Roche levert de meeste apparatuur in Nederland die nodig is om coronatests uit te voeren. Het bedrijf kan op dit moment niet voldoende leveren in de hele wereld.

Laten we het eerst hebben over het testen op corona. Hoe gaat dat in zijn werk? In Azië werden veel reizigers op luchthavens gecontroleerd op koorts. Dat wordt op Schiphol bijvoorbeeld niet gedaan. Als we dit op Nederlandse luchthavens zouden doen, dan zullen vooral mensen met griep of een verkoudheid worden opgespoord. Het RIVM noemt dit daarom 'geen passende maatregel'. 

Coronatest heeft weinig zin

Maar, kun je al die reizigers dan niet gewoon onderwerpen aan een coronatest? Dat heeft weinig zin, is het antwoord van het RIVM. Op dat specifieke moment geeft zo'n test geen zekerheid. Mocht je besmet zijn met corona, dan is er de eerste dagen nog onvoldoende virus in het lichaam. "Daarom testen we pas op aanwezigheid van het virus als mensen klachten hebben en uit een risicogebied komen."

Bovendien: zoveel mensen testen gaat ten koste van testcapaciteit. Ook kost dit allemaal veel geld. Nu al worden elke dag honderden testen gedaan in ziekenhuizen en laboratoria in Nederland. Het merendeel van de testen is negatief: die mensen zijn niet besmet met het coronavirus.

Er is nóg een reden om je niet al te veel zorgen te maken over die reizigers uit het coronagebied. Als die terugkeerders zich gezond voelen, kunnen ze het eventuele virus ook niet verspreiden. Het virus wordt namelijk overgedragen door hoesten en niezen. Reizigers die dit niet doen, hoeven dus ook niet in quarantaine te worden geplaatst, zo is de gedachte.

Incubatietijd van 2 tot 12 dagen

"Tot nu toe lijkt de overdracht van het virus tijdens de incubatietijd, dus voordat er klachten ontstaan, een zeer kleine rol te spelen", meldt het RIVM. De incubatietijd is de periode tussen het moment dat je besmet raakt en dat je ziek wordt. Bij het nieuwe coronavirus varieert de incubatietijd van 2 tot 12 dagen. Het RIVM gebruikt voor de zekerheid zelfs 14 dagen. "Wel is bekend dat hoe zieker iemand is, hoe meer virus hij kan verspreiden."

Dus: het testen op koorts is 'geen passende maatregel' en zo'n coronatest heeft bij terugkeerders weinig zin. Maar je zou ook kunnen zeggen: we nemen het zekere voor het onzekere en sluiten de grenzen voor mensen uit landen met infectiehaarden. Dat is het standpunt van de PVV in de Tweede Kamer. 

De PVV wil dat iedereen die in een risicogebied is geweest, 14 dagen in quarantaine wordt gehouden. "Als we deze maatregelen niet nemen, gaat de tijdbom af", zei Kamerlid Chris Jansen donderdag tijdens een debat.

De partij kreeg daarna van veel partijen de wind van voren. VVD en D66 willen benadrukken dat het belangrijk is de rust te bewaren, en vertrouwen in experts te hebben.