Waarom zijn er dagelijks zo veel nieuwe besmettingen als iedereen binnen zit?

134 doden, 447 ziekenhuisopnames en meer dan 1000 nieuwe positief geteste patiënten: dat zijn de cijfers die het RIVM alleen al vandaag te melden heeft. En aangezien we al even in de 'intelligente lockdown' zitten, vragen veel mensen zich af waarom die cijfers niet wat rooskleuriger zijn.

De belangrijkste reden hiervoor is dat mensen, ondanks de maatregelen, nog steeds contact met elkaar hebben. Zelfs in landen als Italië en Spanje, waar de maatregelen nog strenger zijn, kunnen mensen elkaar niet helemaal vermijden. En dan zijn er natuurlijk ook altijd nog mensen die de maatregelen negeren. "Dus vindt er nog steeds verspreiding plaats", zegt een woordvoerder van het RIVM. "Je kunt het gewoon niet 100 procent tegenhouden."

Lichtpuntjes

Toch ziet het RIVM lichtpuntjes. Vandaag werd bekend gemaakt dat het coronavirus aanzienlijk minder wordt overgebracht dan in februari het geval was. Toen besmette één zieke nog gemiddeld twee tot drie mensen, nu is dat minder dan één.

Volgens het RIVM is het belangrijker om te kijken naar de snelheid van de verspreiding, dan naar het absolute aantal nieuwe positieve testen. Als die snelheid omlaag gaat, betekent het namelijk dat de maatregelen effect hebben.

Een andere reden dat we nu nog steeds dagelijks veel nieuwe besmettingen zien, is dat het een paar weken duurt voordat de resultaten van de maatregelen te merken zijn. Dat heeft ermee te maken dat niet iedereen meteen ziek wordt, maar dat het 12 dagen kan duren voor je ziek wordt.

"In Brabant zijn er al veel langer maatregelen, daar zie je de lagere toename in ziekenhuisopnames en sterfte al. Maar in andere gebieden zal dat pas volgende week of de week erna zijn", zegt Hans Heesterbeek, hoogleraar theoretische epidemiologie aan de Universiteit Utrecht. "Dat je in andere gebieden nu nieuwe besmettingen krijgt, was wel te verwachten. Maar als dat over één of twee weken nog zo is, kun je zeggen dat de maatregelen niet streng genoeg zijn of niet goed zijn opgevolgd."

Hoe verder?

Een belangrijke vraag die hierna komt is: hoe ga je de maatregelen straks weer opheffen? Volgens Heesterbeek zijn de maatregelen de belangrijkste reden dat het gemiddeld aantal besmettingen omlaag is gegaan.

Als het virus straks nog niet helemaal is verdwenen, en er geen groepsimmuniteit is, kan het virus zonder maatregelen weer snel om zich heenslaan. "Dan kun je weer in de situatie van het begin komen waarin mensen weer twee tot drie mensen besmetten, zeker in gebieden waar weinig of geen immuniteit is opgebouwd."

Dat zal straks een enorme puzzel worden, denkt hij. Dat het een kwestie van de lang adem wordt, zegt ook het RIVM. "Dat het niet over twee weken voorbij is, dat is helder. Hoe lang het wel gaat duren, weten we nu gewoon nog niet."